The Holy Monastery of Evangelistria
The Monastery’s reconstruction was initiated in 1794 and completed in 1806 by a small group of monks, from the “Kolivades” movement, that had come to the island from Mount Athos. Kolivades’ monks had a heavy impact on the locals’ everyday lives. Additionally, their contribution to the historic revolution of 1821 was very significant.
The leading figure of the group was monk ‘Nifon’, who was born in 1736 on Chios Island. Saint Nifon founded, on the island of Ikaria, in 1775, the Holy Monastery of Evaggelistria. There, there was a monk named Grigorios Xatzistamatis, who was born on Skiathos and had inherited a huge amount of fortune from his father. Having that in mind, Grigorios urged and, finally, convinced Saint Nifon to leave Ikaria, move to Skiathos and rebuild the Holy Monastery of Evaggelistria.
As happens with every monastery on Skiathos Island, the Holy Monastery played a crucial role in locals’ lives. In fact, Alexandros Papadiamantis and his cousin Alexandros Moraitidis were strongly and positively influenced by it, as it helped them embrace and develop their religiousness and spirituality. Moreover, the importance of monasteries was, mainly, proved during the dark years of the Turkish rule, when lots of people turned to religion and God for hope and consolation.
Also, monasteries brought people closer to ‘Holy Mount Athos’ -and the church in general- by teaching them the church’s old customs and traditions. Only twelve years after its reconstruction, the monastery already hosted 65 cells, fortress walls, wings that consisted of three floors and more than 70 monks, who were highly praised for their moral virtue and education.
Saint Nifon passed away on the 28th of December, in 1809, at the age of 73. Of course, his co-founder and donator of his father’s fortune, Grigorios Xatzistamatis, was the one to serve as the second abbot of the Monastery, from 1809 to 1815.
Furthermore, the Monastery played a crucial role in the Revival Movement of 1821 as hundreds of warriors -from Thessalia and elsewhere- found shelter behind its massive walls. Also, for the same period of time, the Monastery functioned as a food-supply center for the fighters. Additionally, during many war efforts that took place on the island, the monks provided help and safety to many women and children by hosting them inside their walls.
Another momentous fact regarding the Monastery is that it was the place where the very first Greek flag (blue background and a white cross) was designed, woven and raised by the leaders of the Revolution Andreas Miaoulis, Nikotsaras and others, who took an oath to serve and protect their country. The flag was blessed by the Monastery in September 1807, in the presence of Theodoros Kolokotronis.
Today, it keeps a great number of sacred heirlooms, books and letters that are thought to be a “holy treasure”. Moreover, it also guards numerous sacred Saints’ remains, some of which were donated by admiral Lazaros Kountouriotis, in 1823, as a recognition of the Monastery’s assistance in the nation’s effort for liberation. Several of the above heirlooms are displayed at the Monastery’s museum for the public.
The Holy Monastery of Evaggelistria is considered to be one of the most precious and significant monuments, not only for Skiathos Island, but for the entire country as well. That is why many of its parts are constantly being rebuilt and conserved. Throughout the year, thousands of worshippers come to the island to visit this remarkable place, especially during the Holy Week and on the 15th of August, when the festivities are combined with feasts.
The Monastery offers a whole series of authentic, local products, all of which are harvested (from the island’s endless natural resources) and cooked by the monks themselves -always with the voluntary help of Skiathos’ people-, who guarantee the products’ highest quality. They are packaged and available for sale in a particular area inside the Monastery. All incomes are used for the Monastery’s support and maintenance.
A few meters away, on a small hill, you can find a traditional café, where you can relax and enjoy your coffee, as well as the magical view of the northern part of the island. If you are lucky and the atmosphere is crystal clear, you can overlook the great Mount Athos, too. After all, let us not forget that the etymology for the Greek word “Skiathos” means “the shadow of Mount Athos”.
As of 2010, the Monastery’s abbot is canon Father Joseph Katsouras. He was born in Skiathos and is well-known and beloved by all locals. Prior to canon Katsouras, abbots of the Monastery were canon Father Gerasimos Zouras (1957-1996) and canon Aggelos Lissaris (1998-2010) who, as Father Katsouras, offered more than enough for the Monastery’s reconstruction, restoration and general functioning.
Ιερά Μονή Ευαγγελιστρίας
Η ανοικοδόμηση της Ιεράς Μονής Ευαγγελιστρίας ξεκίνησε το 1794 και ολοκληρώθηκε το 1806, από μία μικρή ομάδα Μοναχών του κινήματος των “Κολλυβάδων” πού είχαν έρθει στην Σκιάθο από το Άγιο Όρος. Οι Κολλυβάδες είχαν μεγάλη επιρροή στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της Σκιάθου και βοήθησαν σημαντικά στην Επανάσταση του 1821.
Επικεφαλής της ομάδας ήταν ο Ιερομόναχος Νήφων ο οποίος γεννήθηκε το 1736 στην Χίο. Ο Όσιος το 1775 ίδρυσε στο νησί της Ικαρίας την Μονή της Ευαγγελίστριας. Ένας από τους μοναχούς της Ευαγγελίστριας της Ικαρίας ήταν ο Σκιαθίτης Γρηγόριος Χατζησταμάτης ο οποίος κληρονόμησε από τον πατέρα του πολύ μεγάλη περιουσία στην Σκιάθο. Έχοντας αυτή την περιουσία ο Γρηγόριος παρότρυνε και έπεισε τον Όσιο Νήφωνα να μεταβούν στην καταπράσινη Σκιάθο και να χτίσουν την νέα μονή και να αφήσουν την Ικαρία
Η Ιερά Μονή του Ευαγγελισμού όπως όλες οι μόνες της Σκιάθου είχαν ιδιαίτερη σημασία στην ζωή των κατοίκων καθώς και για τα ξαδέρφια Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, διότι τους βοήθησαν στη διαμόρφωση της θρησκευτικότητας και της πνευματικότητας τους.
Τεράστια ήταν η προσφορά της Ιεράς Μονής στον Αγώνα της παλιγγενεσίας το 1821 καθώς υπήρξε κέντρο τροφοδοσίας και κατέφευγαν οι κλεφταρματολοί της Θεσσαλιας και άλλων περιοχών για να προστατευθούν. Πολλές ήταν οι φορές που φιλοξενούσε γυναικόπαιδα κατά την διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων που γίνονταν στη Σκιάθο. Εδώ σχεδιάστηκε και υφάνθηκε και υψώθηκε η πρώτη ελληνική σημαία,με γαλάζιο βάθος και λευκό σταυρό και ορκίστηκαν οι ηγέτες της επανάστασης Ανδρέας Μιαούλης, Νικοτσάρας και πολλοί άλλοι.Η σημαία ευλογήθηκε το Σεπτέμβριο του 1807, όπου παρέστη και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
Στο Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας φυλάσσεται ένας μεγάλος αριθμός ιερών κειμηλίων,βιβλίων και επιστολών που είναι ένας πραγματικός ιερός θησαυρός καθώς και πολλά Ιερά Λείψανα Αγίων που πολλά δόθηκαν ως δωρεά από τον Ναύαρχο Λάζαρο Κουντουριώτη το 1823 σε αναγνώριση της μεγάλης προσφοράς της Μονής στην απελευθέρωση του γένους. Πολλά εξ αυτών εκτίθενται στο μουσείο που λειτουργεί στη Μονή.
Η Μονή αποτελεί ένα από αξιολογότερα και σημαντικότερα μνημεία όχι μονό για την Σκιάθο αλλα σε πανελλήνια κλίμακα .Χιλιάδες προσκυνητές καταφθάνουν εδώ όλο το χρόνο, με ιδιαίτερη έμφαση στη Μεγάλη Εβδομάδα και το Δεκαπενταύγουστο, όπου οι λειτουργίες έχουν πανηγυρικό χαρακτήρα, ενώ γίνονται διαρκώς έργα ανακατασκευής τμημάτων της και συντήρησής της.
Η Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Σκιάθου διαθέτει μια σειρά από γνήσια προϊόντα .Ολα τα προϊόντα συλλέγονται και παρασκευάζονται από τους μοναχούς της μονής , αλλα και με την εθελοντική βοήθεια των κατοίκων της Σκιαθου εξασφαλίζοντας τη άριστη ποιότητα σε όλα τα προϊόντα που προσφέρει απλόχερα ο φυσικός πλούτος της ΣκιαθουΤα προϊόντα συσκευάζονται και διατίθενται προς πώληση για την ενίσχυση του μοναστηριού σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα εντός του μονής.
Σε απόσταση λίγων μέτρων από το μοναστήρι σε ένα μικρό ύψωμα βρίσκεται το παραδοσιακό καφενείο που αποτελεί ένα χώρο μοναδικής χαλάρωσης για τους επισκέπτες του μοναστηριού έχοντας καταπληκτική θέα στην βόρεια πλευρά του νησιού και όταν έχει καθαρή ατμόσφαιρα διακρίνετε και το όρος Αθως στο Άγιο Όρος.Να υπενθυμίσουμε ότι Σκιάθος σημαίνει “σκιά του Άθωνα”, δηλαδή του Αγίου Όρους.
Ηγούμενος στο Μοναστήρι είναι ο Αρχιμανδρίτης πατήρ Ιωσήφ Κατσούρας από το 2010 .Έχει καταγωγή από την Σκιάθο και είναι αγαπητός από όλο τον κόσμο. Πριν από τον Πάτερ Ιωσήφ που προσέφεραν τα μέγιστα όπως και ο ίδιος για την ανακατασκευή, αναστήλωση και προσφορά στο Μοναστήρι ήταν ο Αρχιμανδρίτης Πατήρ Γεράσιμος Ζούρας (1957-1996) και ο Αρχιμανδρίτης Άγγελος Λύσσαρης(1998-2010).